28 Mart 2024
İstanbul
ANNE & BABA BEBEK & ÇOCUK

Çocuklar Neden Akran Zorbalığı Yapar ve Bunu Nasıl Önleyebiliriz ?

Çocukların Akran Zorbalığı Yapmasına Sebep Olan Nedir?

Sevgili ebeveynler çocukların akran zorbalığı yapmasına sebep olan tek bir etken olmadığı gibi zorbalık yapan çocukların özellikleri de farklılık gösterir. Yine de, bazı yüksek risk etmenleri vardır:

  • Akran zorbalığı sosyal bir kestirme işlevi görebilir. Şiddet ve saldırganlık, istediğinizi elde etmenin hızlı bir yolu olabilir. Bir çocuk, başkalarıyla iyi geçinmek ve hedeflerine ulaşmak için gereken becerileri edinmediyse zor kullanmaya başvurabilir. Yine de bazı akran zorbalığı yapan çocukların çok yüksek sosyal becerileri de olabilir. Başkalarının güçlü ve zayıf yönlerinin farkındadırlar ve başkalarını hangi sözlerin ve eylemlerin inciteceğini bilirler. Bu becerilerini başkaları üzerinde hüküm kurmak ve istediklerini elde etmek için kullanırlar.
  • Zorbalığa maruz kalmış bir çocuğun kendisini zorbalığa sürüklemesi daha olasıdır. Kabul edelim, bu beceriyi zor yoldan öğrenmişlerdir ve işe yaradığını bilirler. Bu aynı zamanda kendilerini korumak için başvurdukları bir davranıştır. Bir çocuk akran zorbalığı yapıyorsa kendisinin de zorbalığa uğraması pek olası değildir.
  • Çocuklar kendilerini zayıf hissettiklerinde zorbalık yapmaya daha yatkındırlar. Zorbalık onlar için bir güçlenme kaynağı olabilir. Etraflarındaki ilişkileri manipüle ederek ya da kendilerini üstün hissetmek için başkalarını aşağılayarak kendilerini daha iyi hissetmeye çalışırlar.
  • Zorbalık evde ya da geniş ailede gerçekleşebilir. Böyle olmamasını dilesek de saldırganlık ve şiddet aile içinde gerçekleşir. Bir çocuk, bu tür davranışlara evde tanık olursa bu onun için normalleşir.

  • Bu davranışlar, evde değer verilen şeylerin bir uzantısı haline gelebilir. Bir ebeveyn, kontrol sizde olduğunda «iyi» olduğunuz konusunda örnek oluşturuyorsa; başkaları sizden korktuğunda bir lider oluyorsanız; korku uyandırdığınızda popülerseniz, ayrıcalıklı olduğunuzda popülerseniz o zaman çocuklar zorbalık yaptıklarında bu örneği yaşayarak öğrenebilirler.
  • İhmal zorbalığa sebep olabilir. Çocuklar ilgi için savaşırlar, ister olumlu olsun ister olumsuz. Olumlu ilgi doğal bir panzehirdir ama genellikle ebeveynler olumlu ilgiden yoksun bırakarak akran zorbalığı yapan çocuklarını cezalandırırlar. Böylece döngü devam eder.
  • Çocuklar televizyonda ve popüler kültürde zorbalık içeren pek çok davranışa tanık olurlar. Küçük yaştaki izleyicilere hitap eden bir televizyon programı yapıyorsanız bir drama yaratmak için kullanabileceğiniz çok fazla çatışma kaynağı vardır. Ancak genellikle seçilen akran zorbalığı olur.
  • Zorbalık, uyum sağlamanın ve zorbalığa uğramaktan kurtulmanın bir yoludur. Korku çok kuvvetli bir tetikleyicidir. Bir gruba ait olmak da ayrıca güçlü bir tetikleyicidir. Bazı çocuklar yalnızca başka bir grubun parçası olarak zorbalık yaparlar.
  • İnsanların sınıflandırmak ve hiyerarşiler kurmak içgüdüsüne doğuştan sahip olduğunu iddia edenler vardır. Bazı kuramcılar bazı çocukların mizaçları gereği üstünlük kurma ve kontrol ihtiyacı duyduğuna inanırlar. Doğanın çevre koşullarından daha belirleyici olduğunu savunurlar. Yine de bu, sorunun üzerine eğilemeyeceğimiz anlamına gelmez.

Akran zorbalığı, Zorbalık Yapan Çocuğu da Mağduru Olduğu Kadar Olumsuz Etkiler

Bazen yetişkinler zorbalığı teşvik edebilirler. Bunun çocukları daha sert ve dünyanın zorluklarıyla baş edebilir kıldığını zannederler. Zorbalığın olumsuz sonuçları, zorbalık yapan çocuğu da en az mağdur kadar ciddi şekilde etkilediği için bu yanlış bir düşüncedir.

Araştırmalar, ergenlikte zorbalık yapan çocukları uzun vadeli olumsuz sonuçların beklediğini öne sürüyor. Zorbalık yapanlar yetişkinlikte madde bağımlılığı, şiddet ve istismar ya da suça sürüklenmeye yaşıtlarına göre daha yatkındırlar. Başka bir araştırma da zorbalık yapanların daha saldırgan davranışlar sergileyen çocuklarının olmasının daha olası olduğunu bulgulandı.

Ayrıca zorbalık çocuğu yalnızlaştırır. Çatışma dönemlerinde küçük bir grup etraflarında olsa da çocuklar akılsız değildir. Eğer çocuğunuz zorbalık yapıyorsa diğer çocuklar uzun vadede ondan uzak duracaklardır. Okul bahçelerinde zorbalık yapan çocukların genellikle yalnız başlarına oturduklarını ya da sosyal gruplar arasında gezinerek bela çıkarmaya ya da dikkat çekecek herhangi bir şey yapmaya çalıştıklarını görürsünüz. Bunu izlemek çok üzücüdür.

Çocukların Akran Zorbalığı Yapmayacaklarından Emin Olabilmenin 10 Yolu

  1. İlki ve en önemlisi şu ki çocuklar çok genç yaşlardan başlayarak zorbalığın ne demek olduğunu öğrenmelidirler. İsimlendirin ve açıklayın.
    1. Zorbalık yapan, başkalarını istemedikleri şeyler yapmaya zorlayan kişidir.
    2. Zorbalık yapan, başkalarına vuran kişidir.
    3. Zorbalık yapan, başkalarının eşyalarını zorla alan ya da o eşyalara zarar veren kişidir.
    4. Zorbalık yapan başkalarına lakap takan kişidir.
    5. Şunları da ekleyebiliriz…
      1. Zorbalık yapan, başkalarına kendilerini yalnız hissettiren kişidir.
      2. Zorbalık yapan, arkadaşın olduğunu söyleyen ama daha sonra sana kötü davranan kişidir.
  2. Çocuğa bolca olumlu ilgi ve net sınırlar sunun. Kendilerine öncelik verildiğini hisseden çocukların olumsuz şekilde ilgi arama olasılıkları daha düşüktür. Bu, çocuğunuzun olumsuz davranışlarını görmezden gelmeniz anlamına gelmez. Çocuklar net sınırlara ve davranışlarının öngörülebilir sonuçları olmasına yanıt verirler.
  3. Akran zorbalığının ailenizde hoş görülmeyeceğini açıkça ifade edin. Bu kültürü erken yaşta oluşturun.
  4. Çocuklarda empatiyi geliştirin. Bu videonun yardımı dokunabilir.
  5. Çocukların akran zorbalığının sorumluluğunu almasını sağlayın. Bu, bir başkasının hatası değildir.
  6. Sosyal sorunları çözmenin başka yolları hakkında konuşun. Öğretmenlik yaparken öğrencilerime şöyle derdim: «Haydi şimdi bu sorunu farklı bir biçimde ele almanın üç yolunu düşünelim.» Bunların uygulanabilir, nazik çözümler olması gerektiğini söyleyin.
  7. Lütfen, ne yaparsanız yapın ama zorbalığı görmezden gelmeyin. Görmezden gelmek, göz yummak demektir. Çocukların her yaptıklarını fark etmenin zor olduğunu biliyorum ama zorbalık konusunda böyle olmak zorunda. Hayatlarındaki önemli yetişkinler zorbalık içeren davranışlar konusunda sesini çıkarmıyorsa akran zorbalığı yapan çocuklar kendilerine onay verildiğini hissederler.
  8. Çocuğunuzun internet kullanımını izleyin ve asla interneti yatak odalarında kullanmalarına izin vermeyin. Bildiğiniz gibi, zorbalığın büyük bir kısmı artık internet üzerinde gerçekleşiyor. Gözlerinin içine bakmadığınızda bir başkasına kötü davranmak daha kolaydır.
  9. Okulunuzla işbirliği yapın. Eğer okul, çocuğunuzun zorbalık içeren davranışları konusunda sizinle konuşuyorsa, duymak istediğiniz son şey bu olsa da bunun gerçek olma olasılığını kabul etmelisiniz.  Bir ebeveyne çocuklarının zorbalık yaptığını söylemenin zor olduğu konusunda sizi temin ederim. Bunu söylemenin kolay bir yolu yok. Çocuğunuzun davranışları konusunda okulla tartışırsanız – hele de çocuğunuzun önünde – çocuğunuza devam etmesini söylemiş olursunuz. Uzun vadede bunun çocuğunuza hiçbir yararı olmaz. Okullar hata yapabilir ama aynı zamanda çocuğunuzu haftanın beş günü, günde yedi saat gözlemlerler. Pek çoğunun neler olup bittiği konusunda bir fikri vardır.
  10. Kendi başınıza ya da okulun yardımıyla davranışın üzerine gidemiyorsanız danışmanlık arayın. Bir psikolog, çocuğunuza destek sunmak, davranışlarını düzeltmek ve daha olumlu bir yolda ilerlemesi için gereken rehberliği sunmak konusunda eşsiz bir donanıma sahiptir.

Son olarak…

Eğer, kendinizi rahatsız bir şekilde sandalyesinde oturup ofisin içinde sert bakışlar fırlatan o ebeveyn olarak bulursanız lütfen çocukların sınırları zorlamasının normal olduğunu hatırlayın. İyi davranışlar sergilememeleri zor bir süreçten geçtikleri anlamına gelebilir. Bu durumda onlara yol göstermek için birlikte çalışmamız gerekir. Disiplin, çocukları cezalandırmak veya onlara ödetmek anlamına gelmez. Onlara daha iyi seçimler yapmayı öğretmek anlamına gelir. Bunu birlikte başarabiliriz.

About The Author

Leave feedback about this

  • Quality
  • Price
  • Service

PROS

+
Add Field

CONS

+
Add Field
Choose Image
Choose Video

X