29 Mart 2024
İstanbul
GÜZELLİK

Uçucu Yağlar : Özellikleri ve Faydaları

Uçucu Yağlar

Son zamanlarda sıkça duydugumuz uçucu yağlar özellikleri ve faydaları açısından yakından bakılmayı hakediyor. Esans, esansiyel yağ veya eteri yağ olarak da adlandırılan uçucu yağlar, bitkisel droglardan elde edilen kokulu yağımsı maddelerdir.  Bitkilerin yaprak, çiçek, meyve, kök, kabuk, kısmen de ağaç kabuğu ve kök kısımlarından çeşitli metotlar ile elde edilirler. Bulundukları bitkiye karakteristik koku ve yakıcı tat veren bu bileşenlerin en belirgin özellikleri oda sıcaklığında uçucu ve kokulu olmalarıdır. Çoğunlukla oda sıcaklığında sıvı haldedirler ve suda çözünmezler. Uçucu yağlar havadan, ışıktan ve ısıdan olumsuz yönde etkilenip, özelliklerini yitirdiklerinden,  renkli cam  gibi ambalajda ve kapağı sıkıca kapalı şekilde, serin yerde saklanmalıdırlar.

Uçucu Yağlar Nasıl Elde Edilir?

Uçucu yağlar bulundukları bitki kısımlarından suyla kaynatarak veya içinden su buharı  geçirerek damıtma, soğukta sıkma ve organik çözücülerle ekstraksiyon yoluyla elde edilirler. Aromatik  bitkilerde  uçucu  yağlar  bitkilerin muhtelif  kısımlarında bulunurlar. Nanegiller familyası bitkilerinde uçucu yağlar bitkinin yüzeyindeki  salgı tüylerinde bulunurlar.  Bu yüzden örneğin  nane  yaprağının  yüzeyini  hafifçe  oluşturulduğunda uçucu yağ açığa çıkar. Defne veya okaliptüs yaprağının kokusunu alabilmek  için  ise yaprağı  ovuşturmak  yeterli  olmaz, yaprağın parçalanması  gerekir.  Benzer olarak rezene, anason gibi maydanozgiller meyvelerinin de uçucu yağları parçalandıklarında  açığa  çıkar. Bazı  bitkilerde uçucu  bileşikler şekerlerle bağlanıp  glikozit haline  geçerler. Böyle durumlarda, uçucu  yağ  elde  etmek  için  glikozit  bağının kimyasal yolla  koparılmasıyla uçucu  bileşiğin  açığa  çıkarılması gerekir.

Uçucu Yağların Faydaları Nelerdir?

Uçucu yağların farklı özellikleri ve faydalarına göre çeşitli kullanım alanları vardır. Bu doğal ürünlerin ortaçağdan beri bakteri, virus ve mantar gibi mikroorganizmalara karşı geniş oranda kullanıldığı bilinmektedir. Günümüzde ise kozmetik, gıda, kimya, ilaç ve tarım gibi pek çok sanayi dalında kullanılırlar. Son yıllarda sentetik katkı maddelerinin yerine doğal bileşenlerin tüketiciler tarafından artan talebi doğrultusunda uçucu yağların özellikle gıda ve kozmetik sektörlerinde kullanımı artmış bulunmaktadır. Ticari uçucu yağlar günümüzde tamamıyla bitkisel kaynaklardan elde edilmektedir. Özellikle soslar, meşrubatlar ve hazır yemeklerde uçucu yağlardan istifade edilmektedir. Uçucu yağlar koku ve tat özelliklerinden dolayı parfümeri sektöründe de kullanılırlar.

Birçok uçucu  yağ  güçlü  antimikrobik  özelliğe  sahiptir. Özellikle kekik esansı, çöp karanfil, tarçın, yenibahar, limon  otu,  limon,  oğulotu,  limon  kokulu  okaliptüs  ve  kefe kimyonu esansları mikroorganizmalara karşı etkili yağlardır. Uçucu  yağlar  güçlü  fizyolojik  etkilere  sahip  olduklarından dahili kullanımlarında  zehirlenmeye, harici  kullanımlarında alerjiye  neden  olabileceklerinden dolayı dikkatli kullanılmalıdır.  Cilt üzerine kullanımlarında uçucu  yağlar sabit yağlar ile karıştırılarak kullanılmalıdır. Uçucu  yağlar  gözle  temas ettirilmemelidir.

Farklı uçucu  yağların  sinir  sistemi üzerinde  ferahlatıcı, sakinleştirici stres atıcı, ağrı kesici, zihin açıcı, uyutucu, kasılma ve spazmları önleyici,  yara  iyileştirici,  sindirim  ve  solunum  sistemlerini düzenleyici, düşük yaptırıcı, bakteri ve mantar engelleyici ve cilt hastalıklarını iyileştirici etkileri vardır. Uçucu yağlar gıdaların korunmasında  olduğu  kadar, bakteriyel enfeksiyonlar,  mantar  hastalıkları,  yaralar,  yanıklar,  akne,  vs. tedavisindeki  etkilerinden  dolayı  önemlidirler. 

Kozmetik, sağlık ve gıda ürünlerinde kullanılan bazı uçucu yağlar:

Lavanta yağı

Gül yağı

Kekik Yağı

Çay ağacı Yağı

Nane Yağı

Limon Yağı

Portakal Yağı

Adaçayı

Defne

Karanfil

Biberiye Yağı

Çuha çiçeği yağı

 

About The Author

Leave feedback about this

  • Quality
  • Price
  • Service

PROS

+
Add Field

CONS

+
Add Field
Choose Image
Choose Video

X