Mimarilerin vazgeçilmezi olan, insanın ruhunu ve gözünü dinlendiren bin yıllık sanat Çini… Geleneksel Türk Sanatlarından olan çini, genellikle mimari yapıların, cami, köşk, saray, çeşme, türbe ve benzeri yapıların iç ve dış süslemelerinde kullanılmış bir seramik ürünüdür.
Çini Sanatı Nedir?
Çini sanatı, geleneksel Türk el sanatıdır. Toprağın pişirildikten sonra şekil verilerek, eşyalar üretilmesi ile oluşmaktadır. Çini sanatı, motifler, şekiller ve renklendirmelerden oluşan eserlerdir. İç ve dış mimari de eserleri renklendirmek ve motiflerle süslemek amacıyla kullanılmaktadır.
Pişirilen topraktan üretilen eşyaların süslenmesinde sıkça kullanılan el sanatıdır. Tabak, porselen, seramik, fayans gibi eşyaların üzerine yapılan süslemelere ise ”çinicilik” ‘denilmektedir. Günümüzde çini olarak bilinmekte fakat tarihte ise kaşi ve sırça olarak geçmektedir. Çini iki çeşittir. Bunlar duvar çinileri ve evani çinilerdir.
Çini Sanatının Aşamaları
- Tebeşir, kum, kaolen gibi doğal malzemeler karıştırılıp hamur haline getirilir.
- Hamur şekillendirilerek kuruması için bir süre beklenir.
- Kuruluğa sahip olan hamura astarlama çalışılması yapılır.
- Astarlama işi, hamuru beyaz bir görünüm kazandırır.
- Parçalar çok yüksek derecede fırında bir gün boyunca pişirilir.
- Pişirilen parçaların pürüzlü yüzeyi, zımpara yardımıyla düzeltilir ve pürüzsüz bir zemin elde edilir.
- Yüzey kara kalem ile çizilen beyaz bir kağıt ile üzeri kaplanarak diğer işlemleri yapmak için zemin oluşturulur.
- Desen iğne ile delinir ve kömür tozu yardımıyla yapılacak çini yüzeyine aktarılır.
- Çini sanatına uygun kobalt siyah renkten oluşan boya yardımı ile desenleri kontürleri oluşturulur.
- Zevke veya hayal dünyasına uygun renkler ile iç zemin boyanmaya başlanır.
- Boyanan camsı obje bir sır ile kaplanarak pişirilme aşamasına getirilir.
- Parçaların ayrı ayrı pişirilmesi sağlanır ve tekrar ikinci bir pişirilme aşamasına tabii tutulur.
- Pişirilen parçalar yavaş yavaş soğutularak kırılması önlenir.
-
Çini Sanatının İlk Örnekleri
- İznik – Yeşil Cami
- Bursa – Yeşil Cami
- Bursa – Muradiye Camisi
- Edirne- Muradiye Camisi
- Edirne – Şah Melek Paşa Camisi
- Çinili Köşk
- İstanbul- Yavuz Sultan Selim Camii ve Türbesi
- Haseki Medresesi
- İstanbul – Mahmut Paşa Türbesi
Çini Sanatı Ustaları
- Baba Nakkaş
- Mimar Sinan
About The Author
Leave feedback about this