Sevgili okurlarım, dışardan baktığımızda görünümleri arasında ayrım yapmamız zor. Fakat çalışma halindeyken çıkardıkları seslerden ayırt edebiliriz. Elektrikli araçların sesleri yok denilebilecek derecede az. Çevreye etkilerini geleneksel otomobiller ile kıyasladığımızda ise oldukça doğa dostu bir yaklaşım gösteriyorlar.
İlk olarak son zamanlarda gündemden düşmeyen elektrikli arabaların ne olduklarını inceleyelim. Elektrikli araba, aslında basit bir tabirle elektrik enerjisi ile çalışan arabalardır. Elektrik enerjisi, yenilenebilir enerjiler bakımından doğa dostu bir enerjidir. Elektrikli araçlar, çevreye herhangi bir fosil yakıt bırakmadan ve karbon salınımı yapmadan çalışırlar. Sahip oldukları elektrik motorları ani verdiği tork ile birlikte aracın güçlü ve dengeli hızlanmasını sağlıyor. Çevre dostu olan elektrikli arabalarda egzoz bulunmaması ve gürültü kirliliği yapmıyor olması da cabası. Gücünü benzin veya dizel bir yakıtın yanmasından değil bataryasında depolanan elektrik enerjisinin motoru beslemesinden alan elektrikli arabalarda frene basıldığında elektrik enerjisi daha sonra kullanılmak üzere depolanabilir.
Elektrikli Arabaların Avantajları Nelerdir?
Çevreye Duyarlı! Bildiğimiz benzinli ya da dizel araçlardan en büyük farkı çalışma prensibi. Bu araçlarda debriyaj, şanzıman ya da egzoz borusu bulunmuyor. Karbon ayak izini azaltmayı hedefleyen elektrikli araçlar egzoz emisyonu yapmayarak bu durumu destekliyor. *Bu sayede kişisel kullanımın beraberinde, şirket araçlarının elektrikli araçlara dönmesi de beklenen adımlar arasında yer alıyor. Oldukça Keyifli Sürüş! Elektrikli araçların avantajları listesinde ilk sırada konforlu oluşu geliyor. Konfor deyince aklınıza seri hız değişimi, hızlı tepki verme süresi ve sessiz sürüş geliyorsa elektrikli arabalar sizin için biçilmiş kaftan. Anlık tork üreten bu otomobiller tepki verme, taşıma ve sürüş konforunu geliştiren düşük bir ağırlık merkezine sahip. Bu sayede diğer otomobillere kıyasla çok daha seri bir şekilde hızlanıp yavaşlayabiliyorlar. 2015 yılından bu zamana, dünyadaki büyük otomobil firmaları çalışmalarını elektrikli araçlar üzerine yoğunlaştırdı. Türkiye’de henüz elektrikli otomobil satışları düşük olsa da yakın zamanda pazarın gitgide hareketleneceği düşünülüyor. Siz de otomobil alma tercihinizi elektrikli araçlardan yana kullanıp, çevre dostu ve yakıt tasarrufu olanağı sunan bir araç satın alabilirsiniz.
Elektrikli Arabaların Dezavantajları Nelerdir?
Elektrikli araçlar her ne kadar piyasa da aktif olarak kullanılsa da hala gelişme süreci devam ediyor.Ne yazık ki diğer otomobillere kıyasla daha yüksek fiyatlara sahip olan elektrikli araçlar da fiyatları düşünüldüğünde dezavantajlı hale geliyor. Gelişen teknoloji ile birlikte elektrikli araçların bataryalarının ve şarj istasyonlarının maliyeti de her yıl azalıyor. Bu da diğer araçlar ile elektrikli araçlar arasında ki fiyat farkının azalması yönünde beklenti oluşturuyor. Bu yüzden de günümüz teknoloji koşullarında da hala bazı dezavantajları söz konusu oluyor. Fakat, EV konusunda hızla devam eden Ar-Ge çalışmaları ile birlikte bunların da kısa zamanda aşılacağı öngörülüyor. Yüksek Fiyat! Son zamanlarda araçlara gelen zamlar, araç sahibi olmak isteyenler için hayal kırıklığı olmakta. Belirsiz Piyasa Şartları Elektrikli araçların bir diğer dezavantajı ise ikinci elden satış imkanları. Özellikle Türkiye gibi elektrikli araç kullanımının henüz tam gelişmediği pazarlarda, EV’lerin ikinci el satışı belirsizliğini koruyor. Fakat bir diğer yandan her yıl yeni bir elektrikli araç modeli ve batarya konsepti de ortaya çıkıyor. Bunlar önceki yıla göre daha gelişmiş teknolojiler ile donatıldığı için bu süreçte satın almak yerine kiralama yapmak daha tercih edilebilir oluyor.
Uzun Şarj Süresi EV’lerin şarj dolum süreleri ve menzilleri bu araçlar hakkında en merak edilen konulardan. Aslında elektrikli araçlar, şarjı tam dolu iken uzun menzil gidebiliyor. Başka bir deyişle elektrikli araçlar, geleneksel otomobillerle eş değer kilometreyi kat edebilmekte. Hatta bazıları kimi içten yanmalı motorlu araçlara göre daha az enerji kullanarak daha çok yol gidilebiliyor. Elektrikli Otomobil Türleri Tamamen Elektrikli Otomobiller Tam Hibrit Otomobiller Plug-İn Hibrit (PHEV) Hafif Hibrit Otomobiller (MHEV) Yakıt Hücreli Otomobiller (FCEV) Tamamen Elektrikli Otomobiller Sıklıkla “Tamamen elektrikli otomobil” olarak adlandırılan bu türün çeşitli isimleri ve kısaltmaları mevcut. İngilizcede “Pure Electric Car” yani saf elektrikli otomobil olarak bilinen modeli, BEV (Battery Electric Vehicle) kısaltması altında görmeniz de mümkün. Peki tamamen elektrikli arabaları diğerlerinden farklı kılan özellikleri nelerdir? Tamamen elektrikli araba, bir veya daha fazla elektrik motorunu bir batarya ile birleştiren bir araba türüdür. Üstelik üzerinde benzinli veya dizel motor bulunmaz. Diğer türlere göre ekstra pil ömrü sağlar. Koronavirüs’e rağmen geçen yıla göre çok daha fazla satılan bu araç türü, muhtemeldir ki yakın gelecekte en sık rastladığımız otomobiller olacak. Tamamen elektrikli otomobil deyince tabi ki akla direkt olarak Tesla ve Elon Musk geliyor. Bu durum gayet normal olsa da elektrikli arabalar sadece Tesla’dan ibaret değiller birçok otomobil üreticisi zamanla bu sektöre doğru yöneliyorlar. Çünkü saf elektrikli arabalar geleceğin neye benzediğini gösteriyor (en azından şimdilik). Lotus gibi daha küçük spor otomobil şirketleri bile, öngörülebilir gelecekte saf elektrikli araçlara geçme niyetlerini açıkladılar.
1-Plug-İn Hibrit (PHEV) Plug-İn Hibrit otomobiller, tam hibrit otomobillerin elektrifikasyon olarak bir tık daha genişletilmişleridir. Tam hibrit otomobillerin bataryalarına oranla çok daha büyük bataryalara sahip olan plug-in hibrit otomobiller, doğal olarak daha fazla menzil şansı verir. Yine de tamamen elektrikli arabalardan çok daha az menzil değerlerine sahiptirler. Örneğin, bir Range Rover Evoque PHEV, şarj başına yalnızca 66 km’ye kadar elektrikli bir menzile sunar. Bu da sizi bir alışveriş merkezine götürüp getirmek için ve hatta işe götürüp getirmek için yeterli olabilir. Ve uzun yolcuklarınız esnasında da içten yanmalı motorun devreye girebilmesi de bir avantaj. Büyük ölçüde artırılmış sıfır emisyon menzilleri ile şehir etrafında dünyanın geleceğini koruyarak seyahat edebilir bir de üstüne yakıt tasarrufu sağlayabilirsiniz.
2-Hafif Hibrit Otomobiller (MHEV) Bu tür otomobiller diğerlerine göre en az elektrifikasyon sağlayanlardır. Küçük elektrik motoru doğrudan motora veya şanzımana bağlanır ve bir turbo şarja benzer şekilde çalışır. Kalkış ve hızlanma esnasında ciddi olarak kullanılır. Bu, yakıt ekonomisini iyileştirmeye ve emisyonları azaltmaya yardımcı olur. Sürüş deneyimi açısında gözle görülür bir fark yaratmayan bu tür, içten yanmalı motorlarınızın ömrünü arttırmasıyla da ön plana çıkıyor.
3-Tam Hibrit Otomobiller Kendini şarj edebilen otomobiller, içten yanmalı bir motorla uyumlu olmasına rağmen, bir elektrik motoruyla çalıştırılabilen bir araç türüdür. Bataryaları oldukça güç olduğu için yalnızca bir iki kilometre kadar elektrikle gidebilirler. Bunun dışında; park etme veya hafif hızlanma gibi durumlarda yalnızca elektrik gücü kullanılır. Kendini şarj edebilme olayı da benzinli ya da içten yanmalı motorlar sayesinde oluyor. Frenleme sırasında oluşan kinetik enerji de elektrik enerjisine dönüştürülebiliyor. Bu tarz tam hibrit otomobillerin temel amacıysa yine diğerleri gibi aynı, emisyon değerlerini kabul edilebilir seviyelere getirmek ve yakıt tasarrufu sağlamak.
4-Yakıt Hücreli Otomobiller (FCEV) Evet, hidrojen yakıt hücreli arabalar da elektrikli otomobil türleri başlığı altında kabul edilir. Çünkü elektrik motorları ile çalışırlar. Sadece enerjilerini bir pilde depolamak yerine, çelik ve Kevlar ile güçlendirilmiş bir haznede sıkıştırılmış hidrojen gazı olarak depolanır. Gaz, havadan gelen oksijenle birleşir ve reaksiyona girer. Tamamen elektrikli otomobillere karşı avantajları arasında, gaz haznesinin bir bataryaya göre çok daha hafif olması örnek gösterilebilir. Bununla birlikte 500 kilometre menzil için yapılan yakıt ikmali bu araçlarda 5 dakika içerisinde tamamlanabilir. Tam elektrikli arabalarda ise bu süre yarım saatin altında değildir. Bu avantajların da tabi ki bedeli oldu. Beraberinde getirdiği dezavantajların başında maliyetli olması gelebilir. Bunun en temel sebeplerinde biriyse katalitik konvertörü için ihtiyaç duyduğu platin malzeme olduğu söylenebilir. Bunun dışında çevre açısından da bir dezavantaja sahiptir. Tahmin edebileceğiniz üzere hidrojen üretimi büyük miktarda elektrik enerjisi gerektirir ve buna ek olarak da hidrojenlerin üretim tesisinden benzin istasyonlarına getirilmesi de ayrı bir dezavantajdır.
Düşük Yakıt Maliyeti Araba satın almadan önce ilk düşündüğümüz şeylerden biri de yakıtı ne kadar maliyetli olur ? sorusu. Elektrikli arabalar şarj maliyeti bakımından klasik araçlarda ki yakıta göre yüzde 75 oranında tasarruf sağlıyor. Düşük Bakım Masrafı Geleneksel otomobillerin içten yanmalı motorlara sahip olduğunu biliyoruz. Bu araçlardan hareket için önce yanan yakıtı enerjiye çeviren karmaşık bir sistem gerekiyordu. Bu sebeple de yağ ve filtreler gibi arızalanma riski ve yenilenme ihtiyacı olan bir çok bileşen bulunmaktaydı. Bu otomobillere kıyasla elektrikli araçlar direkt olarak bataryadan aldığı güç ile çalışıyor. Böylece de daha basit bir motor kurulumu ile üretiliyor. Bu da elektrikli araçların bakım masraflarını yüksek ölçüde düşürüyor.Şarj İstasyonu Bulma Kolaylığı Elektrikli araçlar Türkiye’ye yeni yeni gelmeye başlasa da Türkiye’deki elektrikli şarj istasyonlarının sayısı günden güne artıyor. Özellikle de yoğun nüfusa sahip İstanbul, Ankara ve İzmir gibi şehirlerde. Şarj istasyonlarında ki artış son yıllarda daha net bir şekilde gözlemlenebilmekte. Artık bir çok elektrikli araç, çoğu AVM’lerde, benzin istasyonlarında ve hatta evlerde bile kolayca şarj edilebiliyor. Üstelik bu alanda ki gelişen teknoloji, şarj tipleri ve ünitelerinde de devrim niteliğinde gelişmeler yaşanacağının sinyallerini vermekte.
About The Author
Leave feedback about this