Sevgili okurlarım; Mardin’li bir yazarınız olarak sizleri Mardin’imin efsane kahvesi Mırrayla tanıştırmak istiyorum. Sert ancak oldukça lezzetli olan tadıyla kahve severleri mest edecek yöresel bir içeceğimiz..
Mardin’e gidip de bu içeceği içmeden dönmeyin derim.Yoksa çok pişman olursunuz benden söylemesi…
Sert kahve sevenleri buraya alalım!
İsmini Arapça acı anlamına gelen “mur” kelimesinden alan mırra isminin hakkını vererek dünyanın en sert kahvelerinden biri olma özelliği taşıyor.
Arap kültüründe yaygın olarak tüketilen Mırra, Güneydoğu Anadolu’da oldukça tüketilen kahve çeşitlerinden. Mardin’de de sıklıkla tüketilen içeceklerden olan mırra, acı olması sebebiyle az ve küçük bardaklarda tüketiliyor. Mardin’in pek çok lezzeti gibi mırranın da içme kültürü bulunuyor. Uzun ve meşakkatli bir yapım sürecinden geçen mırrayı, kişi sayısı farketmeksizin herkes aynı bardaktan içiyor.
Mırra içen kişinin bardağı, servis eden kişiye geri vermesi gerekiyor ki bardağı silip sıradaki kişiye verebilsin. Aynı zamanda bardağı ters çevirmeden geri verirseniz, bu bir bardak daha istediğiniz anlamına geldiğinden, yeniden doldurulmuş bir bardakla karşılaşabilirsiniz. Siz siz olun mırra bardağınızı yere veya masaya bırakmayın. Eski adetlere göre, mırra bardağını yere bırakan, servis eden kişiye evlenmek, evlendirmek, çeyiz düzmek gibi yardımlar konusunda borçlanmış sayılıyor.
Birkaç kez demlenerek yapılan mırranın yapımı tahmin edebileceğiniz gibi biraz zahmetli. Sadece özel günlerde içilebilen mırranın kendine ait çok farklı bir kültürü de var.
Öyleyse gelin, mırra nedir, mırra nasıl yapılır, mırra nasıl içilir sorularına hep beraber cevap arayalım.
Mırra nasıl yapılır?
Mırrayı herkes yapamaz. Mırra yapımını adeta babadan oğula aktarılan bir zanaat gibi düşünebilirsiniz.
Önce çiğ (yeşil) halde bulunan kaliteli kahve çekirdekleri iyice kavruluyor. Sonra ağaçtan yapılmış dibek adı verilen bir havanda çok incelmemesine dikkat edilerek dövülüyor. Ardından “gümgüm” adı verilen büyük bir cezvede 2 saat gibi bir süre boyunca kaynatılıyor. Bu uzun süre sonunda kahve telve kıvamına gelince telvenin üstünde oluşan şerbet adı verilen kalın sıvı süzülüyor ve kahvenin geri kalanı güğüm benzeri “mutbak” adı verilen bir kaba aktarılıyor.
Üzerine tekrar kahve ve su eklenerek yeniden kaynatılıyor ve tüm bu işlemler kahve pekmeze benzer bir kıvama gelene kadar tekrarlanıyor.
Böylelikle uzun süre saklanabilen ve tekrar kullanılabilen mırra hazır oluyor ve şişelere aktarılıyor. İkram edileceği zamansa ısıtılıp ibriklere konuluyor ve kulpsuz fincanlarda konuklara veriliyor.
Bu arada önemli bir not daha; çok acı ve sert bir kahve olan mırra mutlaka şekersiz içilmeli. Sadece güzel koku ve aroma vermesi için kakule eklenebiliyor.
Mırra nasıl içilir?
Yapımı ustalık isteyen mırrayı içmenin de bir adabı var. “Ağa içeceği” olarak bilinen mırra düğünlerde, cenaze evinde, sünnet ve bayramlar gibi özel günlerde servis ediliyor sadece. Servis ederken yaşça büyükten küçüğe doğru veriliyor. Geleneksel olarak kulpsuz, küçük bir fincanla veriliyor ve fincan yarısına kadar dolduruluyor. Ayrıca mırrayı tek seferde içmelisiniz ve iki fincandan fazla içemezsiniz.
Çok daha ilginci mırrayı içtikten sonra masaya fincan bırakılmaz. Mırra bittikten sonra kahve servisini yapan kişiye geri vermelisiniz. Hatta eğer fincanı masaya ya da yere bu şekilde bırakırsanız geleneklere göre şunlardan birini yapmanız bekleniyor: Fincanı altınla doldurmak, kahveyi servis edenle evlenmek, kahveyi servis edeni evlendirmek, kahveyi servis edenin çeyizini düzmek… İşte bu yüzden siz siz olun mırra fincanını servis eden kişiye geri vermeye özen gösterin.
Ardından servis eden kişi de bu fincanı alıyor ve ağzını silerek içine mırra doldurarak sıradaki kişiye veriyor. Eğer daha fazla mırra içmek istemiyorsanız fincanı ters çevirerek ikram edene vermelisiniz. Yoksa sorulmadan ikram devam edecektir.
Mırranın faydaları
Farklı bir içme ve sunum adabı olan mırra aynı zamanda birçok faydaya sahip. Birkaçını şu şekilde saymak mümkün:
- Konsantrasyonu artırıyor.
- Kişiye enerji veriyor, yorgunluğu gideriyor.
- Selülitlerden kurtulmanızı sağlıyor.
- Karaciğer hastalıklarına iyi geliyor.
Ancak kafeinin her türünde olduğu gibi, mırrayı da gereğinden fazla tüketmemek gerekiyor.
About The Author
Leave feedback about this