27 Nisan 2024
İstanbul
SANAT

Bir Nefes, Bir Gelenek: Cam İşleme Sanatı Nedir? Nasıl Yapılır?

Cam, orijinali inorganik sıvı olan, sert ve kırılgan şekli ile tüketilen saydam ya da yarı saydam maddeye verilen addır.

 Ana maddesi silisyum olan, saydam veya yarı saydam şekle sahip camın belirli teknikler ile işlenmesi ile oluşturulan eserlerdir. Sıvı hale getirildikten sonra belirli kalıplar halinde çıkarılan cam soğuma işlemine bırakılarak sert ve kırılgan bir hale gelmektedir. Silisyum maddesinin kumda zengince bulunması nedeniyle genellikle kumun yüksek ısılarda eritilmesi ile cam oluşturulmakta ve şekil verilmektedir. Antik çağlardan günümüze kadar uzanan bir tarihe sahip olan cam sanatı günümüzde de özellikle süs eşyası, mutfak eşyası, inşaat sektörü ve ev eşyası başta olmak üzere birçok alanda boy göstermektedir.

Cam Sanatı Geleneği

Cam sanatı geleneği özellikle cam üfleme sanatı babadan oğula geçerek günümüze kadar ulaşabilmeyi başarmıştır. Ata yadigarı olarak görülen cam üfleme sanatının günümüzde de yapılan fuarlar ve sempozyumlar neticesinde adından sıkça söz ettirdiğini ve insanlarda hayranlık uyandırdığını görmekteyiz. Bu durum ise cam sanatı geleneğinin hali hazırda devam edilerek popülerliğini kaybetmeden sürdürüldüğünün bizlere en büyük kanıtıdır.

Cam Sanatı Nasıl Yapılır?

Cam, orijinali inorganik sıvı olan, sert ve kırılgan şekli ile tüketilen, birçok eşyanın yapımında antik çağlardan beri kullanılmakta olan, saydam ya da yarı saydam maddeye verilen addır. Camın ana maddesi silisyumdur. Silisyum en çok kumda bulunur. Bu nedenle camın ana maddesi kum olarak bilinir. Diğer maddeler ise soda ve kireçtir. Cam, ani soğutulduğunda amorf bir yapıya bürünür. Bu amorf yapı cama sağlamlığını veren yapıdır. İnsan yapımı ve doğal olmak üzere iki ayrı cam çeşidi vardır. İnsan yapımı olan cam hepimizin bildiği cam olmakla beraber, doğal cam yanardağlardan püskürtme yolu ile doğa üstüne gelen, yarı değerli taş olarak kabul edilen cam türüne verilen addır.

Camın şeklen işlenmesi, sıradışı ve adeta sihirli bir sanat dalıdır. Eriyik haldeki camın özel araçlar yardımı ile şekillendirilmesine dayalı bu sanat dalı ile gerek kullanım amaçlı, gerekse süs ve dekorasyon amaçlı birçok çeşitte ürünün imalatı yapılabilmektedir. Kalıplama tekniği bu alanda kullanılan en eski tekniktir. Önceden hazırlanmış kalıba dökülen cam, donduktan sonra kalıptan ayırılır. Diğer teknik ise üfleme tekniğidir. Eriyik ve sıvı halde bulunan cam; “pipo” adı verilen içi boş boru ile üflenerek istenilen şekle büründürülür. Bu şekilde birçok dekoratif ürünün yanısıra, bardak, vazo, sürahi gibi kullanım amaçlı ürün de üretilebilmektedir.

Cam eşyanın üzerine boya ve desen işlenmesi şeklindeki cam işleme sanatına vitray” adı verilir. Vitrayın orijinali aslında kırık camların birleştirilmesi ile desenin oluşturulmasıdır. Ancak, oldukça zor olan bu yöntemin yanısıra, hazır camın üstünde özel cam boyaları ile boyama ve konturlama yapılarak desen yapılması daha sıklıkla kullanılan bir yöntemdir. 

Cam Sanatı Çeşitleri ve Teknikleri Nedir?

Cam sanatı çeşitleri denilince ilk akla gelenler insan yapımı camlar ve doğal camlardır. İnorganik bir sıvı olan cam insan elinde işlenmesi ile birlikte sert ve kırılgan bir yapıya dönüşmüştür. Bunun yanı sıra cam, yanardağların patlaması neticesinde oluşan lavların yanardağın eteğinde soğuması ile de oluşmaktadır. Bunları ise doğal cam olarak adlandırılmaktadır. Aynı zamanda oluşan bu doğal camlar yarı değerli taş olarak da değerlendirilip süs eşyası haline getirilerek satışa sunulmaktadır.

Kalıp ile Cam Şekillendirme Tekniği

Kalıp ile cam şekillendirme tekniği genellikle fırın kullanılarak yapılmaktadır. Fırında ısıtılarak sıvı hale getirilen ve inorganik bir sıvı olan camın hazırlanan kalıplara dökülmesi ve soğuma işlemine bırakılması ile oluşturulmaktadır. Günümüz sanayisinde bu tekniğin oldukça çok kullanıldığı söyleyebiliriz.

Cam Füzyon Tekniği

Cam Füzyon tekniği ise belirlenen cam şekilleri üzerine görsel işleme olarak adlandırılmaktadır. Kalıplar halinde şekil verilen ya da şekil verilmeksizin elde edilen camın üzerine başta manzaralar olmak üzere işlenen bu görseller birçok kişiyi de kendisine hayran bırakmayı başarmıştır.

Cameo Cam Tekniği

Cameo cam tekniği de aynı füzyon tekniği gibi birçok kişinin hayranlıkla takip ettiği bir tekniktir. Değişik renk ve katmanlardaki camların eritilip  üst üste eklenmesi ile oluşturulan cam üzerinde oyma işlemi gerçekleştirilerek şekil verilmekte ve kişilerin beğenisine sunulmaktadır.

Cam Üfleme Tekniği

Cam üfleme tekniği sanırım cam sanatının popüler hale gelmesini sağlayan yegane etkendir. Son dönemlerde olukça ilgi gören cam üfleme sanatı artık fuar, sempozyum gibi halkın çoğunlukla ziyaret ettiği organizasyonlarda gösterilmekte ve hayranlıkla takip edilmektedir.

Cam Sanatında Kullanılan Malzemeler

Cam sanatında kullanılan malzemeler genellikle sanayi tipi malzemelerdir. Daha önce yazımızda belirtmiş olduğumuz ata yadigarı olan ve babadan oğula geçerek günümüze kadar ulaşan bu sanatta el becerinizinde oldukça iyi olması gerekmektedir. Bu işi tam profesyonel bir şekilde yapmak istiyorsanız bu iş ile uğraşan kişileri izlemeniz ve teknikleri ile kullanılan malzemeleri iyi bir şekilde öğrenmelisiniz. Sizlere bu sanatta kullanılan bazı malzemeleri listeleyelim.

  • Hazır Cam Çubuklar
  • Didmiyum Gözlükler
  • Grafit El Aletleri
  • Şalümolar
  • Oksijen Maskeleri
  • Mandreller
  • Yüksek Dereceli Fırın

Cam Sanatı Yapılışı ve Püf Noktaları

Cam sanatı yapılışı ve püf noktaları aynı zamanda sizlerin bu sanatı en iyi şekilde icra edebilmenizi sağlayacaktır. Bu işin püf noktası kullanmış olduğunu camın hammaddesi ve fırınınızdır. Özellikle fırının 1200 ile 1500 santigrat derecede olması sizlere büyük bir avantaj sağlayacaktır. Fakat bu ısıda işlem yaparken öncelikle kendinizi güvene almanız ve tedbirli olmanız gerekmektedir. Yüksek ısıların size zarar vermesini engelleyecek şekilde dikkatli olmanız sağlığınız açısından da oldukça önemlidir.

About The Author

Leave feedback about this

  • Quality
  • Price
  • Service

PROS

+
Add Field

CONS

+
Add Field
Choose Image
Choose Video

X