Obsesif kompulsif bozukluk (OKB), takıntılı düşüncelerin ve tekrarlayan davranışların (kompülsiyonların) eşlik etmiş olduğu bir ruhsal bozukluktur. Takıntılı düşünceler, kişinin istemediği, rahatsız edici ve zihinden kovması zor olan düşüncelerdir. Kompülsiyonlar ise, takıntılı düşünceleri azaltmak yada ortadan kaldırmak için meydana getirilen yineleyici davranışlardır.
OKB’nin belirtileri
OKB’nin başlıca belirtileri şunlardır:
- Takıntılı düşünceler: Kişinin istemediği, rahatsız edici ve zihinden kovması zor olan düşünceler.
- Kompülsiyonlar: Takıntılı düşünceleri azaltmak yada ortadan kaldırmak için meydana getirilen yineleyici davranışlar.
Takıntılı düşüncelerin yaygın örnekleri şunlardır:
- Kirlilik, bulaşma yada enfeksiyon korkusu
- Simetriklik yada düzen ihtiyacı
- Cinsel içerikli düşünceler
- Kişinin yada başkalarının zarar görmesi korkusu
Kompülsiyonların yaygın örnekleri şunlardır:
- Elleri yıkama
- Kapıları kontrol etme
- Bir şeyi tekrar tekrar sayma
- Bir şeyi tekrar tekrar düzenleme
- Bir şeyi tekrar tekrar dokunma
OKB’nin sebepleri
OKB’nin kati sebepleri tam olarak bilinmemekle beraber, aşağıdaki faktörlerin rol oynadığı düşünülmektedir:
- Beyindeki kimyasal dengesizlikler
- Genetik faktörler
- Yaşam olayları
OKB’nin tedavisi
OKB’nin tedavisinde çoğu zaman ilaç tedavisi ve psikoterapi beraber kullanılır.
İlaç tedavisi
OKB tedavisinde kullanılan ilaçlar, serotonin geri alım inhibitörleri (SSRI’lar) olarak adlandırılır. SSRI’lar, beyindeki serotonin miktarını artırarak çalışır.
Psikoterapi
OKB tedavisinde kullanılan psikoterapiler, bilişsel davranışçı terapi (BDT) ve maruz bırakma ve tepki önleme (ERP) terapisidir. BDT, kişinin takıntılı düşüncelerini ve kompülsiyonlarını nasıl yöneteceğini öğrenmesine destek verir. ERP terapisi, kişinin takıntılı düşüncelerine maruz kalmasına ve kompülsiyonlarını yapmamasına destek verir.
OKB’nin yaşam kalitesi üstündeki tesiri
OKB, kişinin yaşam standardını mühim seviyede etkileyebilir. OKB’li kişiler, takıntılı düşünceleri ve kompülsiyonları sebebiyle günlük yaşam aktivitelerini yapmakta güçlük çekebilirler. OKB, kişinin toplumsal ilişkilerini, okul yada iş performansını ve genel ruh halini negatif etkileyebilir.
OKB’den korunma
OKB’den korunmanın kati bir yolu yoktur. Sadece, stresi azaltmak ve sağlıklı bir yaşam tarzı sürdürmek, OKB riskini azaltmaya destek olabilir. Stres, OKB’nin tetikleyicilerinden biridir. Sağlıklı bir yaşam tarzı, kişinin stresi yönetmesine ve genel ruh halini iyileştirmesine destek olabilir.
Leave feedback about this