Uykunun Vücut Sağlığı için Önemi 

Uyku basit bir süreç zannedilse de sağlıklı yaşamın olmazsa olmazlarından.  Kişinin sağlıklı kalması ve iyi şekilde yaşamını sürdürebilmesi için gereken yaşamsal bazı fizyolojik onarımlar yalnızca uyku sırasında yerine getirilebilir. Yeterli ve kaliteli uykudan mahrum olmak ağrıları ve şikayetleri artırmanın yanı sıra, yaşam kalitesini de oldukça düşüren bir problem olarak sıkça bireylerin karşısına çıkabiliyor.

Uyku neden önemli? Neden uyumalı? Ne kadar uyumalı?

Yeterince ve kaliteli uyumak sağlık için son derece önemlidir. Vücuttaki hasarları tamir edici özelliğe sahip ve derin uykuda salgılanan büyüme, seratonin ve melatonin gibi hormonlar yetersiz uyku sonucunda salgılanamıyor ya da vücudun gerek duyduğundan az salgılanıyor. Yetersiz uyku özellikle seratonin değerinin azalmasına ardından da depresyon, çökkünlük hissi ve çeşitli hastalıklara yol açabiliyor. Sağlıklı hayat için ihtiyaç duyulan uyku süresi, genetik faktörler de dahil olmak üzere, yaşa, mevsime, yaşanılan bölgeye ve yapılan işe bağlı olarak günde 5-10 saat arasında değişmekle birlikte yetişkin bir insanın ortalama 6-8 saat uyuması gerekir. İhtiyaçtan az veya çok uyuyanlar, başta kalp damar hastalığı olmak üzere, birçok sağlık problemine eğilimli olurlar. Uyku fazlalığı da, şişmanlık, şeker hastalığı, yüksek kan basıncı, solunum hastalıkları, kas zayıflığı, vücut direncinin azalması, depresyon gibi psikolojik bozukluklara yol açabilir.

Uykuyu kolaylaştıran ve uyku-uyanıklık çevrimini ayarlayan Melatonin hormonu, akşam saatlerinde salgılanmaya başlar ve gece 02.00–03.00 saatlerine kadar da artarak devam eder. Ayrıca protein yapımı ve hücre çoğalmasını sağlayan büyüme hormonu 24.00’te en yüksek seviyeye ulaştığından, en geç saat 11.00’de uykuya geçilmelidir. Aşırı ışığa maruz kalma, televizyon seyretme ve elektromanyetizma gibi dış tesirler, melatonin salgısını azaltarak, bu sistemin işleyişini bozar. Sabah 06.00’dan itibaren kortizol ve adrenalin salgısı arttığından, uyku yoğunluğu ve doyumu gerçekleşmez. Ayrıca günün diğer saatlerine göre daha verimsiz olduğu bilinen ve uykuya eğilimli olunan öğle saatlerinde, derin ve yavaş uyku döneminden oluşan yarım saatlik bir gündüz uykusu da, vücut için yararlı olmaktadır.

Kaliteli ve sağlıklı bir uyku için dikkat edilmesi gerekenler nelerdir?

• Her gün aynı saatlerde uyuyun ve aynı saatlerde uyanın.
• Düzenli egzersiz yapın.
• Akşam yemeğinizi yatmadan en az 2-3 saat önce yiyin.
• Çay, kahve, kola gibi kafein içeren içecekleri, yatmadan 3 saat önceki zamanda içmeyin.
• Yatak odanızda televizyon, bilgisayar, cep telefonu gibi cihazlar bulundurmayın varsa kapatın.
• Yatak odanızın ısısını 18-21 C°arasında ayarlayın.
• Yatak odanızın gürültüsüz, karanlık ve düzenli olmasını sağlayın.
• Çok sert veya yumuşak olmayan ortopedik bir yatak ve yastık kullanın.
• Mümkün olduğunca sağ tarafınızın üzerine yatın. Yüzüstü veya sırtüstü yatılması solunum ve kalple ilgili hastalıklar açısından sakıncalı olabilir.
• Alarm için cep telefonu yerine, pille çalışan saatleri tercih edin.